Gezond oud worden in Zuid-Limburg: [G]OUD

– De waarde van [G]OUD: een evaluatiestudie naar de effecten van de consultatiefunctie voor ouderen vanuit de huisartsenpraktijk –

Probleem uit beleid en/of praktijk 

De gezondheidssituatie van Limburgers is op veel terreinen ongunstiger dan in andere provincies. Gekoppeld aan de sterke vergrijzing, de toegenomen behoefte om zelfstandig te blijven wonen, en de ontgroening betekent dit dat er in de nabije toekomst meer risico is dat ouderen gezondheidsproblemen ontwikkelen en dat ouderen voor ondersteuning steeds minder bij hun kinderen terecht kunnen. Een (mogelijk) veelvoud van stoornissen in lichamelijk en/of geestelijk functioneren dient tijdig onderkend te worden om onnodige hulpbehoevendheid en zorggebruik te voorkómen en zelfstandig functioneren te bevorderen. Voor een effectieve, op maat aangeboden, interventie is het noodzakelijk dat (mogelijk) kwetsbare ouderen tijdig geïdentificeerd worden. 

Aanpak 

De praktijkondersteuner van de huisarts voert een preventief consult uit (huisbezoek met [G]OUD-vragenlijst voor screening op kwetsbaarheid) en ouderen worden, indien nodig, doorverwezen naar een geschikt zorg- en/of welzijnsaanbod. Om het effect hiervan op de kwaliteit van leven en zelfredzaamheid van zelfstandig wonende 75-plussers aan te tonen, worden huisartsenpraktijken die op deze manier werken (interventiepraktijken) vergeleken met huisartsenpraktijken die gebruikelijke zorg leveren (controlepraktijken). Verder staat in dit onderzoek de ontwikkeling van een [G]OUD-screeningsinstrument centraal voor het in kaart brengen van het lichamelijk, psychisch, cognitief en sociaal functioneren  evenals het medicatiegebruik en de leefstijl van ouderen. Focusgroepen en diepte-interviews vinden plaats met huisartsen, praktijkondersteuners en ouderen om inzicht te krijgen in de implementatie van de consultatiefunctie in de huisartsenpraktijk en de tevredenheid van betrokkenen. Ook de effecten van het huisbezoek worden in kaart gebracht.

Opbrengsten 

Praktijkondersteuners zijn geschoold in het thuis afnemen van [G]OUD-vragenlijsten bij 75-plussers. Voor het onderzoek zijn 590 75-plussers bezocht. Daarbij kwamen vooral problemen met medicatiegebruik en dagelijkse activiteiten aan het licht. Het tijdig opsporen van 75-plusssers in een kwetsbare positie lijkt gebaat bij een selectie door de huisarts van te benaderen ouderen: de huisarts bepaalt dan vooraf welke ouderen het beste bezocht kunnen worden. Dat levert gemiddeld net iets meer op dan het benaderen van alle 75-plussers in de huisartsenpraktijk. Zo werden in de door de huisarts geselecteerde groep vaker psychische problemen (bijvoorbeeld depressieve klachten) en geheugenproblemen gesignaleerd. Het uiteindelijk doel van [G]OUD is het versterken van de zelfredzaamheid van ouderen en het bevorderen van de kwaliteit van leven, d.m.v. een onderbouwd screeninginstrument dat in de huisartsenpraktijk uitvoerbaar is.